Trong thị trường tiền tệ, có mối quan hệ đặc biệt giữa Vàng và Đô la Mỹ. Tuy nhiên, có bao giờ bạn tự hỏi tại sao giá Vàng tăng thì giá USD giảm không? Và khi một trong hai yếu tố này thay đổi, yếu tố còn lại sẽ thay đổi như thế nào?
Nguyên nhân hình thành mối quan hệ Vàng và Đô la
Từ năm 1900 đến năm 1971, Vàng và Đô la Mỹ được liên kết với nhau thông qua “bản vị vàng”. Trong giai đoạn này, giá trị của một đơn vị tiền tệ được định giá dựa trên lượng Vàng. Tuy nhiên, từ năm 1971, khi bản vị vàng được giải phóng, mối liên kết này đã bị phá vỡ. Từ đó, giá trị của Vàng và Đô la được định giá dựa trên cung và cầu.
Đô la Mỹ đã trở thành một loại tiền tệ định giá bởi chính phủ, nhưng không được hỗ trợ bằng hàng hóa vật chất. Đồng đô la Mỹ được giao dịch trên thị trường quốc tế và được sử dụng như một loại tiền tệ dự trữ.
Vàng chuyển sang tỷ giá hối đoái thả nổi sau năm 1971. Điều này làm cho giá của Vàng dễ bị ảnh hưởng bởi giá trị của Đô la Mỹ. Theo ước tính của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) năm 2008, khoảng 40-50% biến động của giá Vàng kể từ năm 2002 liên quan đến Đô la. Một thay đổi 1% trong giá trị bên ngoài của Đô la Mỹ sẽ dẫn đến một thay đổi hơn 1% trong giá Vàng.
Giá Vàng tăng do các yếu tố vĩ mô
Mặc dù mối quan hệ giữa giá trị của Đô la và Vàng là quan trọng, Đô la Mỹ không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến giá trị của cả hai. Các yếu tố khác gồm lãi suất, lạm phát, chính sách tiền tệ và cung cầu.
Dự trữ Ngân hàng Trung ương: Có thể nói ảnh hưởng lớn nhất đến giá Vàng là chính sách tiền tệ. Khi các Ngân hàng Trung ương chuyển từ tiền giấy sang Vàng, giá của Vàng thường tăng. Hiện nhiều quốc gia trên thế giới có trữ lượng chủ yếu là Vàng.
Nhu cầu về đồ trang sức và công nghiệp: The World Gold Council cho biết, trong vài năm trở lại đây, trang sức chiếm gần một nửa nhu cầu về Vàng. Ấn Độ, Trung Quốc và Hoa Kỳ là những quốc gia tiêu thụ lớn Vàng để làm trang sức. Ngoài ra, khoảng 7,5% Vàng được sử dụng trong sản xuất các thiết bị y tế và công nghệ. Do đó, giá Vàng có thể bị ảnh hưởng bởi tình trạng cung cầu trên thị trường. Khi nhu cầu về đồ trang sức và hàng tiêu dùng tăng, giá Vàng cũng có thể tăng.
Nhu cầu đầu tư: Khi lợi nhuận kỳ vọng hoặc lợi nhuận thực tế trên các tài sản như trái phiếu, cổ phiếu và bất động sản giảm, sự quan tâm đầu tư vào Vàng có thể tăng, làm tăng giá Vàng. Lúc này, Vàng được coi như một cách để bảo vệ khỏi tình trạng suy thoái kinh tế.
Lạm phát: Yếu tố thứ tư có thể ảnh hưởng đến giá Vàng là lạm phát hoặc tăng giá hàng hóa và dịch vụ. Mức lạm phát cao có xu hướng làm tăng giá Vàng, và ngược lại, khi lạm phát thấp hơn, giá Vàng có thể giảm.
ETF (Quỹ giao dịch hối đoái): Trong số các yếu tố ảnh hưởng đến giá Vàng, hoạt động của các quỹ giao dịch điện tử (ETF) có thể coi là ảnh hưởng nhỏ nhất. Mặc dù không phải là động lực chính thúc đẩy thị trường, nhưng các hoạt động mua bán của các quỹ ETF vẫn có thể ảnh hưởng đến giá Vàng khi nhu cầu đầu tư vào Vàng thay đổi.
Thị trường khác tác động lên giá Vàng
Ngày nay, Vàng không chỉ được sử dụng cho mục đích đầu tư và làm đồ trang sức, mà còn sử dụng trong công nghiệp, như trong sản xuất các thiết bị điện tử và y tế. Sự phổ biến này của Vàng khiến cho thị trường khai thác Vàng có ảnh hưởng lớn đến giá Vàng.
Các quốc gia như Trung Quốc, Nam Phi, Hoa Kỳ, Úc, Nga và Peru là những nhà khai thác vàng quan trọng trên toàn thế giới. Khi “vàng dễ khai thác” đã được khai thác hết, các thợ mỏ phải đào sâu hơn để tiếp cận nguồn vàng chất lượng. Việc khai thác vàng gặp nhiều thách thức hơn, cùng với việc tăng chi phí khai thác mỏ vàng, có thể dẫn đến giá Vàng cao hơn.
Mối quan hệ giữa Đô la và giá Vàng
Trên thực tế, Vàng có vai trò kép, vừa là hàng hóa vừa là tiền tệ. Mặc dù Vàng không còn được sử dụng như một hình thức tiền tệ chính trong các quốc gia phát triển, nhưng nó vẫn có tác động mạnh mẽ đến giá trị của các loại tiền tệ. Đồng thời, cũng tồn tại mối tương quan chặt chẽ giữa giá trị Vàng và sức mạnh của tiền tệ, đặc biệt là Đô la Mỹ trên các sàn giao dịch quốc tế.
Vàng đã và vẫn là tiêu chuẩn để đánh giá giá trị trong lịch sử. Mặc dù Đô la Mỹ không bị ràng buộc với giá trị của Vàng, giá Vàng lại liên kết với giá trị của Đô la.
Vì vậy, khi giá Vàng tăng, giá trị của Đô la Mỹ giảm. Khi Đô la giảm giá trị, các quốc gia khác sẽ tìm kiếm các nguồn đầu tư thay thế để bảo toàn giá trị. Trong tình huống này, Vàng trở thành một lựa chọn hấp dẫn.
Khi nào giá Vàng và Đô la không tỷ lệ nghịch với nhau
Mặc dù hiện nay giá Vàng và Đô la có mối liên hệ chặt chẽ với nhau về sự tăng giảm giá trị, không có cơ sở chắc chắn rằng khi giá Vàng tăng thì giá Đô la giảm. Điều quan trọng là hiểu rằng Đô la Mỹ và giá Vàng có thể tăng cùng một lúc. Điều này có thể xảy ra do khủng hoảng ở một số quốc gia hoặc khu vực trên thế giới.
Đồng Đô la Mỹ được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố như chính sách tiền tệ và lạm phát trong nước so với các quốc gia khác. Ngoài ra, triển vọng kinh tế của Mỹ so với các nước khác cũng góp phần làm tăng giá trị của Đô la. Khi Mỹ đối mặt với tăng trưởng kinh tế, cả Vàng và Đô la đều có xu hướng tăng giá.
Tình hình giá Vàng và giá Đô la hiện nay
Trong 2 năm gần đây, giá Vàng và giá Đô la Mỹ trải qua biến động không ngừng, từ mức cao nhất trong một thập kỷ đến giảm mạnh. Vậy tình hình giá Vàng và giá Đô la Mỹ hiện giờ như thế nào?
Tình hình giá Vàng hiện nay
Theo Barrick Gold, một trong những tập đoàn khai vàng lớn nhất thế giới, giá cổ phiếu và giá Vàng dự kiến sẽ tăng trong quý IV năm 2021. Trong quý II năm nay, giá trị trung bình của Vàng là 1.820 USD/ounce, tăng gần 2,5% so với năm trước.
Mặc dù giá Vàng có xu hướng tăng, nhưng sản lượng Vàng của Barrick Gold lại giảm. Trong quý II năm nay, Barrick Gold sản xuất 1,041 triệu ounce Vàng, giảm hơn 5% so với năm trước.
Theo các chuyên gia trên trang Capital.com, nhu cầu tích cóp và đầu tư Vàng đang tăng, và giá Vàng có thể quay trở lại mức 2.000 USD/ounce trong năm 2021, sau khi đạt mức cao nhất lịch sử là 2.063 USD/ounce vào tháng 8/2020.
Tình hình giá Đô la hiện nay
Giá Đô la Mỹ đã giảm sau khi Bộ Lao động Mỹ thông báo số đơn xin trợ cấp thất nghiệp tăng vào tháng 8/2021. Đồng thời, các nước đang siết chặt chính sách tiền tệ làm tăng giá trị tiền nội tệ và đẩy giá Đô la giảm. Hiện chỉ số Đô la Mỹ trên thị trường quốc tế đạt mức 92,73 điểm, giảm 0,08 điểm so với tháng trước.
Ở Việt Nam, lượng dự trữ ngoại tệ của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đảm bảo đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp nhập khẩu, và giá trung bình của USD trên thị trường tự do là khoảng 22.928 VND/USD.
Sau khi NHNN giảm giá mua USD xuống mức 22.750 VND/USD từ ngày 11/8/2021, tỷ giá USD/VND tiếp tục giảm theo xu hướng hiện tại. Trong điều kiện giãn cách xã hội kéo dài, khi nhu cầu trao đổi ngoại tệ hạn chế, chỉ số giá Đô la Mỹ tháng 9/2021 giảm 0,48% so với tháng trước; giảm 1,14% so với tháng 12/2020 và giảm 1,35% so với cùng kỳ năm 2020; bình quân trong 9 tháng năm 2021 giảm 0,88%, là mức thấp nhất trong vài năm trở lại đây. Tính từ đầu năm 2021, giá Đồng đã tăng khoảng 1,47% so với Đô la. Xu hướng này chủ yếu được thúc đẩy bởi chính sách tỷ giá của NHNN Việt Nam.
Theo quan điểm của nhóm nghiên cứu HSBC, trong năm 2022, tỷ giá USD/VND có thể đảo chiều và điều chỉnh về mức 23.000 VND/USD, do tài khoản vãng lai chuyển sang thâm hụt và dòng vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài chậm lại. Đồng Đồng VND có thể đối mặt với áp lực lớn khi Đô la mạnh hơn trên thị trường quốc tế và Đồng Nhân dân tệ suy yếu hơn.
Đó là một tổng hợp về mối quan hệ giữa giá Vàng và giá Đô la Mỹ, giải thích về nguyên nhân “tại sao giá Vàng tăng thì giá Đô la giảm”. Để cập nhật tin tức mới nhất về giá Vàng và đầu tư Vàng, hãy truy cập ngay website của Blog Tỷ Giá.
