Tổng quan về tỷ giá hối đoái và cách tính tỷ giá

Tỷ giá hối đoái là một khái niệm quan trọng trong thị trường tài chính và ngân hàng. Đây là tỷ lệ trao đổi giữa hai đơn vị tiền tệ khác nhau tại một thời điểm nhất định. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về tỷ giá hối đoái và cách tính tỷ giá.

1. Tỷ giá hối đoái là gì?

Tỷ giá hối đoái là tỷ lệ trao đổi giữa hai đơn vị tiền tệ. Ở Việt Nam, theo quy định của Luật Ngân hàng, tỷ giá hối đoái của đồng Việt Nam được xác định dựa trên cung cầu ngoại tệ trên thị trường và có sự điều tiết của Ngân hàng Nhà nước. Việc xác định tỷ giá hối đoái được công bố và quyết định bởi Ngân hàng Nhà nước.

Tỷ giá hối đoái cho chúng ta biết số lượng đơn vị tiền tệ của một đất nước cần để đổi lấy một đơn vị tiền tệ khác.

2. Cách tính tỷ giá hối đoái

Để tính tỷ giá hối đoái, chúng ta dựa trên đồng tiền yết giá và đồng tiền định giá. Đồng tiền yết giá là đồng tiền có số đơn vị cố định là 1 đơn vị, trong khi đồng tiền định giá có số đơn vị thay đổi và phụ thuộc vào quan hệ cung cầu trên thị trường ngoại hối.

Ví dụ: 1 USD = 23.000 VND, trong đó đồng USD là đồng tiền yết giá và đồng VND là đồng tiền định giá.

Trên thị trường hối đoái, người ta thường sử dụng tỷ giá của USD hoặc GBP so với đồng nội tệ. Để tính tỷ giá giữa các đồng tiền khác nhau, chẳng hạn như tỷ giá USD/GBP, chúng ta sử dụng phương pháp chéo tỷ giá. Các công thức sau đây được áp dụng để tính tỷ giá chéo:

– Tính tỷ giá giữa 2 đồng tiền định giá:

Tỷ giá chéo giữa hai đồng tiền định giá được xác định bằng cách lấy tỷ giá của đồng tiền định giá chia cho tỷ giá của đồng tiền yết giá.

Ví dụ: đối với tỷ giá VND/CNY, chúng ta sử dụng công thức sau:

VND/CNY = (VND/USD) / (CNY/USD)

Ở đây, VND/USD là tỷ giá mua và VND + USD là tỷ giá bán của đồng VND. Tương tự, CNY/USD là tỷ giá mua và CNY + USD là tỷ giá bán của đồng CNY.

– Tính tỷ giá giữa 2 đồng tiền yết giá:

Tỷ giá chéo giữa hai đồng tiền yết giá cũng được tính bằng cách lấy tỷ giá của đồng tiền yết giá chia cho tỷ giá của đồng tiền định giá.

Ví dụ: đối với tỷ giá VND/CNY, chúng ta có công thức sau:

VND/CNY = (USD/CNY) / (USD/VND)

Ở đây, USD/CNY là tỷ giá mua và USD + CNY là tỷ giá bán của đồng CNY. Tương tự, USD/VND là tỷ giá mua và USD + VND là tỷ giá bán của đồng VND.

– Tính tỷ giá giữa 2 đồng tiền yết giá và đồng tiền định giá:

Tỷ giá chéo giữa hai đồng tiền yết giá và đồng tiền định giá được tính bằng cách nhân tỷ giá của đồng tiền yết giá với tỷ giá của đồng tiền định giá.

Ví dụ: đối với tỷ giá VND/CNY, chúng ta có công thức sau:

VND/CNY = (VND/USD) x (USD/CNY)

Ở đây, VND/USD là tỷ giá mua và VND + USD là tỷ giá bán của đồng VND. Tương tự, USD/CNY là tỷ giá mua và USD + CNY là tỷ giá bán của đồng CNY.

3. Những yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái

Tỷ giá hối đoái không ổn định và liên quan đến nhiều yếu tố. Một số yếu tố quan trọng gồm:

  • Chênh lệch lạm phát: Khi lạm phát của một quốc gia tăng cao hơn so với quốc gia khác, giá trị đồng nội tệ giảm và tỷ giá hối đoái tăng.

  • Chênh lệch lãi suất: Lãi suất có ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái. Một lãi suất cao có thể thu hút các nhà đầu tư nước ngoài và làm tăng tỷ giá hối đoái.

  • Thâm hụt tài khoản vãng lai: Thâm hụt tài khoản vãng lai cho thấy một quốc gia chi tiêu nhiều hơn thu nhập từ xuất khẩu và phải vay vốn từ nước ngoài. Điều này làm giảm tỷ giá hối đoái.

  • Nợ công: Nợ công lớn và thâm hụt ngân sách có thể làm giảm giá trị đồng nội tệ và tác động đến tỷ giá hối đoái.

  • Tỷ lệ trao đổi thương mại: Tỷ lệ trao đổi thương mại có liên quan đến cán cân thanh toán và tài khoản vãng lai. Nếu xuất khẩu nhanh hơn nhập khẩu, tỷ giá hối đoái sẽ tăng.

  • Độ ổn định chính trị và hoạt động kinh tế: Nhà đầu tư nước ngoài muốn đầu tư vào các quốc gia có chính trị ổn định và nền kinh tế phát triển. Điều này có thể ảnh hưởng tới tỷ giá hối đoái.

Như vậy, tỷ giá hối đoái không chỉ phụ thuộc vào cung cầu ngoại tệ mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau.