Theo tin từ Reuters, nghị sỹ Javier Milei – một người theo trường phái tự do thuộc phe cực hữu, có chủ trương xoá bỏ ngân hàng trung ương, Đôla hoá nền kinh tế và cắt giảm mạnh chi tiêu chính phủ – đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống sơ bộ của nước này với tỷ lệ phiếu bầu đạt được là 30%. Kết quả này được xem là một cú sốc từ cuộc bầu cử mang tính chất “diễn tập” cho bầu cử toàn quốc chính thức dự kiến diễn ra vào tháng 10 tới.
Trước đó, thị trường tài chính Argentina đã đặt cược vào khả năng giành chiến thắng của những ứng cử viên ôn hoà hơn. Bởi vậy, khi có tin ông Milei là người đạt số phiếu cao nhất, thị trường đã rúng động trong phiên giao dịch đầu tuần. Một số nhà đầu tư cho rằng dù ai là người thắng trong cuộc bầu cử chính thức và trở thành Tổng thống Argentina, thì cán cân quyền lực của nước này có vẻ như vẫn sẽ dịch chuyển về phe hữu.
Với quyết định được Ngân hàng Trung ương Argentina đưa ra, tỷ giá chính thức được đặt cố định ở mức 350 Peso đổi 1 USD cho tới cuộc bầu cử tháng 10. Tỷ giá Peso trên thị trường “chợ đen” giảm 10%, xuống mức thấp kỷ lục 675 Peso đổi 1 USD trước khi kết thúc ngày giao dịch ở mức 665 Peso đổi 1 USD – theo dữ liệu từ Eikon.
“Động thái phá giá đồng tiền sẽ đưa tỷ giá đồng Peso về gần hơn với giá trị thực”, nhà kinh tế trưởng về thị trường mới nổi của Capital Economics, ông William Jackson, nhận định với Reuters. “Nhưng việc đồng Peso bị neo giá cho tới cuộc bầu cử chính thức, thay vì được để cho mất giá từ từ (theo như chính sách được áp dụng cho tới khi có quyết định phá giá đồng tiền) sẽ chỉ dẫn tới việc đồng tiền này một lần nữa được định giá cao quá mức so với giá trị thực trong những tháng tới”.
Trái phiếu chính phủ Argentina phát hành bằng đồng USD giảm giá khá mạnh sau khi quyết định trên được công bố, nhưng mức giảm được thu hẹp sau đó. Thị trường chứng khoán nước này có lúc giảm 3,5%, nhưng chốt phiên với mức tăng 3,3%.
Ngân hàng JPMorgan Chase cảnh báo tình hình tài chính của Argentina “sẽ tiếp tục xấu đi”. Còn theo ngân hàng Goldman Sachs, chính sách tỷ giá “áp dụng trong tương lai thậm chí còn quan trọng hơn quyết định phá giá đồng tiền ngày hôm nay”.
Thị trường tài chính Argentina đã đương đầu sức ép trong suốt nhiều năm vì nước này chìm trong khủng hoảng kinh tế đến nay chưa có lối thoát. Lạm phát ở Argentina đang ở mức trên 100% và cứ 10 người ở nước này thì có 4 sống dưới ngưỡng nghèo.
Sau một cuộc bầu cử sơ bộ với kết quả gây sốc tương tự vào năm 2019, giá trái phiếu Argentina và tỷ giá đồng Peso của nước này đã giảm chóng mặt và đến nay vẫn chưa thể phục hồi. Chính phủ Argentina không thể rút lại các biện pháp kiểm soát vốn mà họ đã triển khai để hỗ trợ đồng Peso, trong bối cảnh nền kinh tế lớn thứ ba khu vực Mỹ Latin chật vật xoay sở với mức lạm phát “khủng” và dự trữ ngoại hối ngày càng giảm.
Tổng dự trữ ngoại hối của nước này hiện ở mức 23,8 tỷ USD, nhưng các nhà phân tích cho rằng mức dự trữ ròng – sau khi trừ đi các nghĩa vụ nợ – là âm hơn 8 tỷ USD. Theo dự báo, lạm phát cả năm nay ở Argentina là vượt 140%.
Chiến thắng của ông Milei vào ngày Chủ nhật vừa rồi bổ sung thêm một nhân tố khó lường có thể gây sứt mẻ niềm tin của thị trường, dù ứng cử viên này sẽ bước vào một cuộc bầu cử không dễ dàng vào ngày 22/10 và có thể phải trải qua thêm một vong bầu cử phụ vào tháng 11. Trong cuộc bầu cử chính thức, ông Milei – một nhà kinh tế học – sẽ chạy đua với cựu Bộ trưởng Bộ An ninh Patricia Bullrich và đương kim Bộ trưởng Bộ Kinh tế Sergio Massa.
Để giành chiến thắng, một ứng cử viên cần giành 45% số phiếu hoặc 40% số phiếu và chênh ít nhất 10 điểm phần trăm so với người về nhì. Nếu cuộc bầu cử chính thức không tìm ra được người chiến thắng, một vòng bầu cử phụ sẽ được tiến hành như một cuộc đối đầu trực tiếp giữa hai ứng cử viên giành nhiều phiếu nhất trong cuộc bầu cử chính thức.
Argentina là con nợ lớn nhất của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), với chương trình vay 44 tỷ USD được định chế này phê chuẩn vào tháng 3 năm ngoái để đảo nợ một khoản vay vào năm 2018. Để thực hiện các đợt trả nợ IMF, Argentina đã phải vay tiền của Trung Quốc và Qatar. Nước này đang chờ những khoản giải ngân tiếp theo trị giá khoảng 7,5 tỷ USD từ IMF, nhưng tiến trình đang bị trì hoãn.
Nền kinh tế Argentina đang đối mặt nguy cơ rơi vào cuộc suy thoái thứ 6 trong vòng 1 thập kỷ trở lại đây.
Ông Milei là người chỉ trích mạnh mẽ điều mà ông gọi là “tầng lớp chính trị suy đồi”, nói rằng các nhà lãnh đạo nước này đã đẩy đất nước vào hết cuộc khủng hoảng này đến cuộc khủng hoảng khác. Ông tin rằng việc thay thế đồng Peso bằng đồng USD có thể giúp kéo lạm phát xuống, nhưng nhiều nhà kinh tế học cảnh báo rằng cách làm như vậy có thể gây nên tình trạng hỗn loạn tài chính.
