Nếu 2018 chứng kiến một cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa Grab và Go-Viet sau khi Uber rời Việt Nam, thì năm 2019 lại mang đến những thay đổi đáng kinh ngạc.
Các chương trình khuyến mãi đình đám, những phát ngôn mạnh mẽ và hy vọng về vị thế thống trị, bỗng nhiên biến mất để nhường chỗ cho sự thực tế: Grab đã trở thành “ông trùm” không thể xóa bỏ.
Lần đầu tiên, thị phần các hãng gọi xe tại Việt Nam được công bố bởi ABI Research, một đơn vị nghiên cứu thị trường độc lập.
Theo báo cáo này, trong 6 tháng đầu năm 2019, Grab đã chiếm 146 triệu cuốc xe, tương đương 73% thị phần.
be, tân binh gia nhập từ tháng 12/2018, đã thu về 31 triệu cuốc xe và chiếm 16% thị phần.
Trong khi đó, Go-Viet, công ty con của Go-Jek, được kỳ vọng sẽ là đối thủ cạnh tranh với Grab, lại chỉ đứng thứ 3 với 21 triệu chuyến xe hoàn thành, tương ứng 10% thị phần.
Cũng có một số ứng dụng như Fastgo và VATO, nhận được một khoản thị phần nhỏ chỉ là 1%.
Qua các chiến lược “đốt tiền” để giành thị phần, Grab đã chứng minh tính hiệu quả của mình. Trên thị trường gọi xe, tiền không phải là tất cả, nhưng ít tiền thì vất vả, đặc biệt nếu đối thủ chậm chân.
Bỏng rát thị trường giao nhận đồ ăn
Trái lại, thị trường giao nhận đồ ăn đã trở nên náo nhiệt hơn so với năm trước.
Dịch vụ giao đồ ăn, từ một ngách trong năm 2018, đã nhanh chóng phát triển để đáp ứng nhu cầu của người lao động văn phòng và người trẻ bận rộn ở thành phố.
Đối với các ứng dụng gọi xe, dịch vụ này mang lại nguồn thu tốt hơn khi họ có thể nhận hoa hồng từ cả nhà hàng và tài xế. Nhu cầu ăn uống ổn định và thường xuyên, với giao dịch có giá trị cao hơn so với việc di chuyển. Thêm vào đó, các công ty mới vào mảng giao đồ ăn không cần tốn sức “giáo dục” thị trường như việc làm với dịch vụ gọi xe.
Kết quả là cả GrabFood và GoFood đang cạnh tranh tốt nhờ các chương trình khuyến mãi và cải thiện tính năng trên ứng dụng để thu hút người dùng. Sự cạnh tranh này đã buộc Now tích hợp vào nền tảng Shopee, một sàn thương mại điện tử hàng đầu tại Việt Nam.
Năm 2019 cũng chào đón một tân binh khác là Baemin, sau khi công ty mẹ Woowa Brothers, một startup ở Hàn Quốc, quyết định mua lại Vietnammm và đổi tên thành Beamin.
So với GrabFood và GoFood, Beamin chọn chiến lược an toàn hơn, vẫn tập trung hoạt động chủ yếu tại TP.HCM và chưa mở rộng ra Hà Nội.
Trong khi đó, be quyết định dừng dịch vụ beFood dù đã chuẩn bị rục rịch từ 6 tháng trước. Hãng này quyết tâm dồn sức vào mảng vận tải để cạnh tranh với Grab.
Mảng giao nhận đồ ăn năm nay là cuộc chiến giữa 4 “tứ trụ” GrabFood, GoFood, Now và Baemin. Trong đó, cả GrabFood và GoFood đã tuyên bố là đứng đầu thị trường.
Tuy nhiên, GrabFood có vẻ đáng tin hơn khi sở hữu mạng lưới tài xế lớn nhất và là công ty duy nhất triển khai mô hình “bếp trên mây” Grab Kitchen.
Những chiếc ghế chao đảo
Năm 2019 không chỉ là năm biến động trong thị trường giao nhận đồ ăn mà cả nội bộ các ứng dụng gọi xe cũng chịu nhiều biến động về nhân sự.
Cuối tháng 3, Go-Viet đã chứng kiến sự ra đi đồng thời của ông Nguyễn Vũ Đức và bà Nguyễn Bảo Linh, người đảm nhận vị trí Tổng giám đốc và Phó Tổng giám đốc phụ trách phát triển.
Sau đó không lâu, bà Lê Diệp Kiều Trang, cựu Giám đốc Facebook Việt Nam, được bổ nhiệm làm Tổng giám đốc của Go-Viet. Tuy nhiên, bà Trang chỉ ngồi trên ghế CEO trong vỏn vẹn 5 tháng trước khi rời đi để theo đuổi con đường riêng.
Điều này có thể hiểu được khi nhìn vào sự phát triển của Go-Viet so với các đối thủ khác trên thị trường. Sau hơn 1 năm tại Việt Nam, Go-Viet vẫn chưa có dịch vụ gọi xe 4 bánh như be và dịch vụ thanh toán không tiền mặt Go-Pay vẫn chưa triển khai, trong khi dịch vụ gọi xe 2 bánh lại chỉ đứng thứ 3.
Với kết quả không được khả quan này, Go-Jek có thể phải nghĩ đến cách thay đổi để xoay chuyển cục diện trên thị trường.
Trong khi đó, sau một năm ra mắt rực rỡ, CEO Trần Thanh Hải của beGroup cũng bất ngờ từ chức. Ông Hải ra đi khi ứng dụng này vừa kỷ niệm 1 năm với hàng loạt chương trình tri ân ấn tượng dành cho tài xế.
Việc ra đi của các nhân sự quan trọng trong Go-Viet được cho là liên quan đến việc tăng trưởng. Trong khi đó, với be, đây là vấn đề tài chính.
Chiến lược đổ tiền và tăng trưởng có giá cao, sau đó kích cầu, đương nhiên sẽ khiến be phải chịu lỗ. Khoản lỗ này có thể vượt quá khả năng chịu đựng của các nhà đầu tư và ngay cả của nhà sáng lập Trần Thanh Hải.
Tương lai không chắc chắn phía trước
Với những diễn biến trên, năm 2019 sẽ là năm Grab tiếp tục củng cố địa vị của mình trong mảng gọi xe và giao hàng, đồng thời tăng cường phát triển các giải pháp tài chính, di động và dịch vụ logistics, như đã được tuyên bố từ tháng 9.
Điều này sẽ làm cho việc đánh bại Grab trở nên khó khăn đối với những đối thủ hiện tại và những tên tuổi mới (nếu có). Đặc biệt, Grab đã cam kết đầu tư thêm 500 triệu USD vào Việt Nam trong vòng 5 năm tới, và người dùng cũng khó lòng rời bỏ khi đã quen với tốc độ và tiện ích từ dịch vụ trong hệ sinh thái Grab.
Vì vậy, cuộc chiến trên thị trường gọi xe có thể sẽ là sự khốc liệt giữa be và Go-Viet, nhưng cả hai đều phải giải quyết vấn đề ngồi vào ghế CEO trước tiên. Bên cạnh việc cạnh tranh với Grab, họ phải đảm bảo duy trì một mục tiêu ba trong một: giữ chân tài xế, hài lòng khách hàng và duy trì tăng trưởng.
Trong bối cảnh quốc tế, việc niêm yết không thành công của Uber và Lyft khiến việc gọi vốn trở nên khó khăn đối với những người chơi trên thị trường gọi xe nói chung. Tương lai của các công ty trong ngành đều không chắc chắn, nhưng quan trọng là sống nhiều hay ít.
Tuy vậy, Go-Viet vẫn nhận được sự hỗ trợ tài chính từ Go-Jek để tiếp tục chiến đấu như một phần của chiến lược mở rộng quốc tế mà Go-Jek đã thông báo vào tháng 10. Còn đối với be, sau một thời gian đầy biến động, cộng thêm việc sáng lập viên Trần Thanh Hải rời đi, người đầu tư nào sẽ sẵn lòng đi cùng be trên con đường phía trước?
